Bidden voor en met je kinderen (4) - Bidden met kinderen in het kinderwerk

Voor het eerst bidden

Kun je je voorstellen hoe vreemd het kan zijn voor een kind als er iemand zijn ogen dicht gaat doen en gaat praten... Tegen wie? Tegen God? Maar wie is dat? Waar is Hij? Kinderen kunnen hier bang van worden, het vreemd vinden of in de lach schieten. Andere kinderen worden erdoor aangestoken of raken erdoor in de war. Sommigen kennen misschien een formuliergebedje of een gebedsversje. Weer andere kinderen zijn het misschien wel gewend, maar kennen het alleen als een moeten.

Ritueel

Veel kinderen zien bidden als een ritueel. Men spreekt een aantal plechtig klinkende, maar onbegrijpelijke zinnen, waarbij de ogen worden gesloten en de handen gevouwen. Voor kinderen zonder kerkelijke binding is het een vreemde manier van doen. Daar moeten we begrip voor hebben. Het belangrijkste is dat ze stil naar ons kunnen luisteren en zo mee kunnen bidden. Dat kan ook met open ogen en niet-gevouwen handen. Bidden en dwang horen niet bij elkaar.

Bidden is niet een doel op zich of een religieuze handeling. Bidden is communiceren met God, die ons wil onderwijzen en leiden, voor ons wil zorgen en ons wil beschermen, ons wil helpen helemaal te worden zoals Hij ons heeft bedoeld.

Wanneer bidden

Het is veelal de gewoonte om, voordat je met het clubprogramma begint, met de hele groep kinderen te bidden. 'Om een zegen vragen', zeggen we dan. Soms noemen we het gewoon 'beginnen met de kinderen'. En aan het eind van het programma gaan we dan 'eindigen'. Soms duurt het even voor het stil is, soms duurt het zelfs heel lang en af en toe lukt het niet om echt stilte te krijgen. Eigenlijk helemaal niet vreemd, want ze zaten net nog heerlijk te kletsen of te spelen of ruzie te maken met elkaar. De overgang naar bidden is dan groot. We gaan dan toch maar bidden en hopen dat het dan helemaal stil zal worden. Maar realiseren we ons echt wel hoe vreemd bidden voor de kinderen kan zijn? Start dus niet met gebed!

Gebruik het gebed niet als begin- en eindseintje van je club.

Als de sfeer rustig, eerbiedig en persoonlijk is. Je kunt daarom het beste bidden direct aansluitend op de Bijbelvertelling. Dat is de meest natuurlijke 'combinatie'. De kinderen zijn dan stil en met hun gedachten bij de boodschap van het verhaal. In het gebed kun je daarop aansluiten. Eerst een poosje zingen en na een rustig lied gaan bidden, kan al helpen.

Wat bidden

• Laat de kinderen weten dat God altijd luistert als ze met Hem praten.
• Probeer alle aspecten van bidden te belichten: dank, schuld belijden, lofprijzing, voorbede, geloof, enz.
• Richt je op de belevingswereld van het kind: gezin, school, familie, buurt. Houdt het bij het leven van alledag.
• Bid niet alleen 'sinterklaasgebeden', waarin God 'bestookt' wordt met vragen voor dingen die we allemaal graag willen. God is veel meer dan een Sinterklaas!
• Leer de kinderen dat God betrokken is op hun hele leven, dat Hij wil weten hoe hun (levens)vlag erbij hangt, hoe het met hen gaat. Hij wil weten of ze blij zijn en waarom wel of niet.Leer de kinderen dat bidden twee richtingen heeft: het is contact maken met God, maar ook: Gods stem leren verstaan. Als je met Hem praat, loop je 'het risico' dat Hij iets terugzegt!

Hoe je kunt beginnen

• Laat de uitleg eenvoudig zijn en laat erin uitkomen dat je blij bent dat je zomaar tegen God mag praten.
• Vertel dat God daar ook blij om is. Als de kinderen stil luisteren, kunnen ze allemaal horen wat je tegen God gaat zeggen. Je houding spreekt al boekdelen.Vertel de kinderen eerst wat je gaat zeggen en ga dan bidden.
• Leg eventueel uit waarom je je handen vouwt (als je met iemand praat, stop je waar je mee bezig bent) en je je ogen dicht doet (aandacht bij God houden).
• Houd het gebed kort en eenvoudig. Kinderen horen soms voor het eerst een vrij gebed.
• Let erop dat het verwarrend voor kinderen kan zijn als je Jezus en God in het gebed door elkaar haalt en verschillende aanspreektitels voor God gebruikt. We bidden soms Gods namen 'door elkaar'. We beginnen dan met Vader en zeggen na een paar zinnen: Heer of Here God en we bidden dan in Jezus' Naam. Denk daar vooraf even goed over na.

Gebedshoudingen

In de Bijbel lezen we over verschillende gebedshoudingen: bidden met opgeheven handen, knielen, plat op de grond liggen. Onder ons is het gewoon om, als er in het openbaar wordt gebeden, je ogen te sluiten en je handen te vouwen. Zo hebben wij dat geleerd. Op deze manier kunnen wij ons concentreren op het gebed. Voor kinderen zonder kerkelijke binding is dat een vreemde manier van doen. Daar moeten we begrip voor hebben. Het belangrijkste is dat ze stil naar ons kunnen luisteren en zo mee kunnen bidden. Dat kan ook met open ogen en niet gevouwen handen. Bidden en dwang horen niet bij elkaar.

Kinderen leren bidden

Eigenlijk is bidden met de hele groep tegelijk niet de manier om kinderen te leren bidden. Bidden is geen kunstje dat je kunt aanleren; het is zien en ervaren wat bidden voor de mensen bij wie je hoort, betekent. Dat het te maken heeft met de dingen van alledag. Als kinderen in hun dagelijkse leven niet via de ouders meemaken dat God rondom hen is en hen liefheeft, hoe zullen wij dat in (kortstondig) kinderwerk dan kunnen doen? Het lijkt onmogelijk. Maar het kan voor het kind een begin zijn. Als we kinderen leren bidden is het belangrijk dat ons eigen gebedsleven goed is. Kinderen zien en voelen of je zelf een gebedsleven hebt of dat je alleen nu maar bidt. Je kunt kinderen leren bidden door een zin uit te spreken en het de kinderen te laten nazeggen.

Jij als kinderwerker

• Bid vooraf eerst voor de kinderen die je ontmoet!
• Bid met je hart. Kinderen voelen of het echt is.
• Toon in je gebed je eigen respect voor God. 
• Noteer dingen die je hoort van kinderen en bid voor deze situaties als je weer thuis bent. Wees betrokken op hun leven.
• We kunnen kinderen al jong leren bidden, maar ze hebben wel een voorbeeld nodig. Als we kinderen leren bidden is het enorm belangrijk dat ons eigen gebedsleven goed is. Kinderen zien en voelen of je zelf een gebedsleven hebt of dat je alleen nu maar bidt op de kinderclub.
• Leer de kinderen niet alleen bidden, bid ook voor hen in hun bijzijn. Als je voor persoonlijke dingen van het kind bidt, doe dit niet in de grote groep, maar in kleine groepjes. Danken voor een jarig kind bijvoorbeeld, kan wel met alle kinderen tegelijk. Het is goed om in kleinere groepjes het vertrouwen van de kinderen te winnen. Daar kun je naar hen luisteren en heel concreet met hen bidden. De relatie met de kinderen zal zich verdiepen.

Dit is een bijdrage van Lucré van Putten, werkzaam voor Value for Kids

(Bron: Bidden is een weg)