Bijna iedereen had in 1964 een radio (98 procent) en een stofzuiger (96 procent), driekwart van de bevolking had een elektrische - en dat was nog geen volautomatische! - wasmachine (75 procent) en bijna twee derde een televisie (64 procent), het elektrische strijkijzer (57 procent), de centrifuge (45 procent), de koelkast (40 procent), de elektrische mixer ( 32 procent) en de elektrische naaimachine (29 procent). Van de huishoudelijke apparaten kon de stofzuiger verreweg het meest aan: een kwart van de ondervraagden meldde dat ze de stofzuiger in de voorafgaande twee uur had gebruikt en in de gesprekken om elf uur 's ochtends gold dat zelfs voor 45 procent. Bijna de helft van de Nederlandse huisvrouwen stond in 1964 dus ergens tussen negen en elf uur 's ochtends te stofzuigen. In 43 procent van de gezinnen had men een telefoon. Deze ging gemiddeld 7,5 keer per dag over. De televisie stond overdag nog grotendeels uit - niet zo gek, want er werd voor 's avonds 7 uur nauwelijks uitgezonden.
Ook bevat het rapport informatie over het uiterlijk en de hygiëne van de huisvrouwen die de enquêtrices te woord hadden gestaan: 61 procent van hen droeg een jurk of rok met blouse/truitje, 1 procent droeg een lange broek, 1 procent was in pyjama, en 27 procent had een schort voor, 8 procent was in jasschort of duster en 3 procent in peignoir. Make-up werd weinig gebruikt: 26 procent droeg lippenstift, 14 procent rouge, 70 procent was niet opgemaakt. Wel deed 1 procent van de ondervraagden met krulspelden in het haar de deur open - en 6 procent had ermee geslapen. De Nederlandse huisvrouw waste zich gemiddeld twee keer per week van top tot teen, maar in dit opzicht was de variatie groot: sommigen gingen iedere dag onder de douche, anderen hooguit één keer per week in bad.
En dan de voorzieningen in het huis. Van alle ondervraagden had 63 procent een badkamer of douchecel; 37 procent waste zich dus in keuken of slaapkamer. Een kwart van de woningen had alleen koud water. Wel waren praktisch alle woningen voorzien van elektriciteit. Aandoenlijk is de opgave over het aantal stopcontacten per vertrek. In 6 procent van de huizen was geen stopcontact in de keuken, de helft had er maar één stopcontact - bij één op de drie wasmachines zat het stopcontact dan ook ineen ander vertrek - en van stopcontacten in de badkamer was nog helemaal geen sprake.
De huiskamers hadden juist relatief veel stopcontacten: gemiddeld 3,9. In 33 procent van de huizen waren slaapkamers zonder stopcontact, en in 20 procent van de woningen was geen licht op de wc. Het aantal huishoudens dat nog kolen stookte was overweldigend: slechts 10 procent had centrale verwarming, 7 procent stookte (onder andere) op gas, voor de rest gebruikte men hoofdzakelijk kolenkachels, - haarden en - fornuizen (70 procent); ook oliehaarden met schoorsteenaansluiting kwamen nog veel voor (16 procent) . En dan had 61 procent nog een of meer elektrische kacheltjes, vooral voor in de badkamer.Verder werd de vrouwen vragen gesteld over hun beleving van het huisvrouwenbestaan. Hierover meer in het laatste deel van 'De vrouw des huizes'
Ik ben zelf van 1968, maar ik herken er nog wel heel veel van!
BeantwoordenVerwijderenIk weet nog heel goed, dat het nog lang niet normaal was, dat iedereen een douche of bad had, en ook nog geen warm water.
Ik heb in de begin jaren negentig nog bij mensen gewerkt, die dat nog niet hadden, dan moest ik eerst teiltjes warm water koken op een 2 pits gasstelletje, en dan kon ik mevr\dhr wassen, wat dat aan gaat zijn wij verwend hoor, wij kunnen iedere dag een frisse douche nemen, terwijl die mensen vroeger, vaak veel zwaarder en vuiler werk als wij deden.
Mijn man heeft ook nog meegemaakt dat zijn moeder geen stofzuiger had, en zo'n wasmachine, die wel draaide, maar je moest het wel allemaal nog door de wringer halen.
Ze hadden de eerste jaren ook nog geen douche, mijn man ging 1x p/week in de teil...
Bij mij thuis was het al wat luxer, wij hadden een bovenlader wasmachine met een centrifuge ernaast, en een stofzuiger met wegwerpzakken!, die had ook niet iedereen...
Een douche hadden wij ook
Krulspeldhoofden zag je ook regelmatig lopen...
En ik weet nog dat wij cv kregen, daarvoor een gaskachel, en m'n allereerste levensjaren hadden we nog een kolenkachel...
Mooi hè, al die herinneringen.
BeantwoordenVerwijderenWij zijn zes jaar geleden verhuisd naar een huis uit die tijd, waar de bewoner al die jaren bijna niets aan veranderd had.
Geen stopcontacten op de slaapkamers, geen cv, enkel glas, piepkleine douche als een soort kast ergens midden tussen de slaapkamers.(de vooroorlogse huizen waren nog weer anders)
Leuk, al die veranderingen, Maar vroeger brachten huisvrouwen ook meer tijd door thuis en was eromheen ook niet zo veel afleiding als tegenwoordig. Je had veel meer een dagtaak aan de huishouding denk ik zonder alle moderne hulpmiddelen. Wat ben ik blij met alle machines, vooral de wasmachine, ha, ha!
Dineke