'De vrouw des huizes' (slot)

Aan vierhonderdvijftig vrouwen werden verdergaande vragen gesteld over hun beleving van het huisvrouwenbestaan. Uit deze extra informatie blijkt dat vertier buitenshuis nauwelijks onderdeel uitmaakte van het levenspatroon van de Nederlandse huisvrouw. Van de respondanten was 20 procent nog nooit naar enige muziek- of theatervoorstelling geweest, en voor 50 procent was het langer dan een jaar geleden dat ze een cultureel uitje had gehad. Bijna de helft van de huisvrouwen (48 procent) zei nooit aan sport te doen. Slechts 47 procent van de huisvrouwen kon zwemmen, en 12 procent van hen kon autorijden.
De enquêtrices vroegen ook naar geluksbeleving. Inderdaad zijn de antwoorden globaal genomen bijzonder positief. Van de vierhonderdvijftig vrouwen aan wie deze verdergaande vragen zijn voorgelegd, meldt 60 procent dat zij zich goed voelt, 80 procent geeft zelfs aan dat ze gelukkig is, en 85 procent vindt dat zij een goed of heel goed bestaan heeft. Toch blijkt soms bij het doorvragen dat de vrouwen op dergelijke globale vragen ertoe neigen om sociaal-wenselijke antwoorden te geven: een huisvrouw hóórde nu eenmaal gelukkig en tevreden te zijn.

Op de vraag hoe men zijn eigen huwelijk beoordeelde, antwoordde 54 procent 'heel goed' en 34 procent 'goed'. 'Slecht'en 'erg slecht' waren antwoorden die onder de 1 procent lagen. Slechte huwelijken bestonden dus niet. Maar de vraag welke dingen 'vandaag aan de dag veel vreugde geven' geeft een ander beeld: 48 procent noemt (klein)kinderen, 24 procent refereert aan vrijetijdsbestedingen zoals uitgaan, tv-kijken of luisteren naar de radio, slecht 10 procent noemt het huwelijksleven en 8 procent het gezin. Kennelijk voelden de respondenten zich bij deze vraag naar hun eigen vreugde wat minder verplicht tot sociaal-wenselijke antwoorden.

Eenzelfde patroon zien we bij de beoordeling van het huishoudelijk werk. Op de vraag of men plezier heeft in het werk, antwoordt 32 procent 'heel veel' en 50 procent zegt 'veel'. Maar bij de andere vragen scoort het huishoudelijke werk juist heel laag: wat maakt het leven de moeite waard? - huishoudelijk werk: 9 procent; welke dingen geven vreugde? - huishoudelijk wrk: 4 procent. Wat betekent geluk? - huishoudelijk werk:4 procent.
De indruk van het hoge gehalte van sociale wenselijkheid in de antwoorden wordt versterkt door de toelichtingen die de huisvrouwen op een en ander mochten geven en die in het rapport uitgebreid worden geciteerd.
Bijvoorbeeld onder het kopje 'prettige bezigheden' wordt het koffiezetten ( hoog gewaardeerd) opgevoerd: 'lekkere geur, het ruikt zo lekker, gezellig, brengt gezellige sfeer in huis, het vooruitzicht van een lekker bakje koffie'.
Ook vloeren schrobben deed men graag: 'dat het schoon wordt, lekker schoon en fris, de vloer ruikt zo lekker fris'. Anderen vinden het schrobben van de vloer juist 'onprettig'- 'zwaar werk', vermoeiend, je wordt er zo moe van, met emmers water sjouwen'. Onder het kopje 'onpretiige bezigheden'noemt meen vooral alles wat de kachel aangaat, het buitenzetten van het vuilnis, het onderhoud van de vloer en het schoenenpoetsen: het werk is zwaar en je wordt er vuil van.

Je kunt het boek 'De vrouw des huizes' hier bestellen.