‘Geen kerk of gemeente in mijn buurt’ - Een pastorale bemoediging voor christenen zonder geestelijk thuis

Onderstaand artikel, dat geschreven is door de eindredacteur van Het Zoeklicht, Joël Oosterhagen, is voor veel christenen herkenbaar, denk ik. Wanneer je ook in een soortgelijke situatie zit, laat je dan bemoedigen door dit artikel. 

‘Want waar twee of drie in Mijn Naam bijeengekomen zijn,
daar ben Ik in hun midden’ 
(Mattheüs 18:20).

In onze tijd is er een groeiend aantal gelovigen dat niet langer verbonden is aan een plaatselijke gemeente. Sommigen hebben jarenlang trouw gediend, gezorgd en meegebouwd, totdat het op een gegeven moment niet meer mogelijk was. Pijn of teleurstelling heeft diepe sporen nagelaten. Anderen verlangen ernaar zich aan te sluiten bij een gemeente waar het ware Woord wordt verkondigd, maar vinden er geen in de buurt.

Dit artikel is bedoeld als pastorale bemoediging voor hen die in een soort geestelijke eenzaamheid leven. Het is geen aanklacht tegen kerken, geen pleidooi om alleen als christen door het leven te gaan, maar hopelijk een steun voor wie zich afvraagt: “waar vind ik nog mijn geestelijk thuis?”

De gemeente als gave van God
De gemeente is niet een menselijke uitvinding. Het is Gods idee. Christus heeft Zichzelf overgegeven voor Zijn gemeente, opdat Hij haar zou heiligen en reinigen door het waterbad met het Woord (Efeze 5:25-26). De Heilige Geest is uitgestort om een lichaam te vormen waarin wij elkaar dienen met geestelijke gaven.
De gemeenschap der heiligen is dus een genadegave. Het is een groot voorrecht als we een plek hebben waar het Woord recht wordt gesneden, waar Christus centraal staat en waar we met anderen het brood kunnen breken en het leven kunnen delen.
Maar tegelijk geldt: zolang we nog in deze gebroken wereld leven, is ook de kerk een plek waar gebrokenheid zichtbaar wordt. Er zijn misverstanden, zonden, teleurstellingen. Soms groeit dat uit tot diepe geestelijke verwondingen. En dan ontstaat er iets wat misschien wel het pijnlijkste is voor een kind van God: geestelijke eenzaamheid, juist binnen het huis van God, of in het ontbreken daarvan.

De pijn van kerkelijke verwonding
Voor veel gelovigen is de kerk niet langer een veilige haven. Wat begon als een geestelijke familie, eindigde soms als een plaats van controle, oordeel of machtsmisbruik. In andere gevallen verdween het geestelijke vuur en bleef een vorm van godsdienst zonder leven over.
Na jarenlang je hart te hebben gegeven en uiteindelijk gebroken te vertrekken, blijf je vaak achter met een mengeling van verdriet, schuld en onbeantwoorde vragen. Heb ik gefaald? Had ik langer moeten blijven? Waarom voelt het alsof ik buitensta, terwijl ik God zo liefheb?

De Heere Jezus weet van die pijn. Hij weet wat het is om verworpen te worden, zelfs door geestelijke leiders. Hij werd verstoten uit de synagoge, bespot door schriftgeleerden, verlaten door Zijn volgelingen. Hij is de Man van smarten, met het lijden vertrouwd (Jesaja 53:3).

Als jij de gemeenschap hebt moeten verlaten vanwege misbruik of on-Bijbelse toestanden, dan weet de Heere daarvan. Je bent Hem niet minder lief geworden. Hij kijkt niet neer op je als afvallige, maar als een gewonde die Zijn genezende hand nodig heeft.

Als er geen Bijbelgetrouwe gemeente is
Voor anderen is er geen sprake van kerkelijke schade, maar eerder van geestelijke droogte. Ze verlangen ernaar deel te zijn van een gemeente waar het Woord zuiver klinkt, waar de liefde van Christus zichtbaar is, waar de verwachting van Zijn komst levend is, maar ze kunnen die niet vinden in hun regio.

Misschien woon je op het platteland of in een gebied waar kerken gesloten zijn of hun ‘kracht’ verloren hebben. De gemeente die je vroeger bezocht, is afgeweken van het Woord. Wat overblijft, is een gevoel van geestelijk ‘dakloos’ zijn.
Je wilt trouw zijn aan God, niet zomaar inleveren op de boodschap van het Evangelie. Maar het isolement weegt zwaar. Je mist het samen zingen, het horen van de prediking, het avondmaal, het samen zoeken van Gods aangezicht. Wat dan?

Ik wil je een paar bemoedigende woorden meegeven die hopelijk tot steun kunnen zijn.

1. God verlaat Zijn kinderen niet
Al woon je, geestelijk gezien, in een woestijn, Gods tegenwoordigheid is niet afhankelijk van een kerkgebouw. David schreef Psalm 63 terwijl hij in de woestijn van Juda verbleef, ver van het heiligdom. Toch zegt hij: ‘O God, U bent mijn God, ik zoek U vroeg in de morgen. Mijn ziel dorst naar U, mijn lichaam verlangt naar U in een land dor en dorstig, zonder water’ (vers 2).

Als jij in een geestelijk droog gebied woont, dan is het verlangen zelf al een teken van leven. God ziet dat verlangen en komt je tegemoet. Zoals Hij Elia ontmoette in de stilte, zoals Hij Hagar vond bij de bron, zo is Hij ook nabij in jouw eenzaamheid.

2. Verwacht je alles van Hem?
Soms willen we een gemeente omdat we hopen dat het ons geloof zal voeden. Maar uiteindelijk is het de Heere Zelf Die onze ziel voedt. Het manna viel elke dag uit de hemel, direct van God. Het Woord ligt op je nachtkastje. Zijn Geest woont in je hart. Verwacht je alles van Hem?
Gebruik de middelen die je wel hebt. Luister naar betrouwbare preken online. Lees christelijke literatuur die je opbouwt. Zoek kleine vormen van gemeenschap, zelfs al is het maar met één broeder of zuster die je kent. God werkt ook in het kleine, het stille, het verborgene.

3. Jezus is je Herder
Soms voelen we ons als een schaap zonder stal. Maar Jezus is de goede Herder. Hij kent Zijn schapen bij naam. Hij gaat hen achterna, zelfs als ze in de bergen zijn. En Hij brengt ze samen op Zijn tijd.
Laat je niet leiden door schuld of druk, maar volg Zijn stem. Als Hij je ergens terugroept naar een gemeenschap, dan zal Hij je daarvoor ook de genade en het inzicht geven. En als je nu nog een tijd apart gezet wordt, dan is dat geen straf, maar soms juist een periode van herstel of voorbereiding.

Verwachting van Zijn komst
We leven in een tijd van grote verwarring en geestelijke lauwheid. Tegelijk groeit het verlangen onder velen naar een zuivere toewijding aan de Heere Jezus, een heilige verwachting van Zijn komst. Juist in dat verlangen vinden we elkaar ook als we fysiek verspreid zijn.
De eerste christenen hadden geen grote kerken. Ze kwamen samen in huizen, in geheime plaatsen. Maar ze hadden één hoop: Maranatha, de Heere komt! Dat was hun troost, hun houvast, hun reden om vol te houden.
Ook als jij vandaag geen kerkelijke basis hebt, mag je weten: je bent deel van Zijn universele lichaam. De gemeente is wereldwijd, zichtbaar én onzichtbaar. Als jij je hart gericht houdt op de Heere Jezus en Zijn Woord, dan ben je niet losgeraakt van Hem. Integendeel, Hij bevestigt jouw plaats in Zijn lichaam, hoe onzichtbaar die ook soms lijkt.

Praktische suggesties

• Overweeg om klein te beginnen. Nodig één of twee gelovigen uit voor gebed en lees uit de Bijbel. De Heere Jezus is daar waar twee of drie samen zijn in Zijn Naam.
• Bid dagelijks om verbondenheid. Vraag de Heere of Hij je wil verbinden aan anderen. Soms opent Hij onverwacht deuren.
• Blijf trouw in je persoonlijke wandel. Lees dagelijks in Zijn Woord, houd je gebedsleven levend, wees een licht op je plaats.
• Laat bitterheid geen wortel schieten. Breng je pijn bij de Heere Jezus en vraag Hem om je hart te bewaren in liefde en zachtmoedigheid.
• Verwacht Zijn komst. Laat de hoop op Jezus’ terugkomst je blik richten op wat komen gaat, en bemoedig je hart met het vooruitzicht op de grote samenkomst van alle gelovigen.

Ik heb de gemeente verlaten…
Wanneer je door pijn, teleurstelling of een andere reden de gemeente hebt verlaten, kan dat een ingrijpende ervaring zijn. Het is heel begrijpelijk dat beschadiging ertoe kan leiden dat je het belang van de gemeente voor je geloofsleven niet meer herkent of ervaart. Maar tegelijk is het goed om te bedenken dat geen enkele gemeente of gemeenschap volmaakt is. Zoals wijzelf iedere dag Gods genade nodig hebben, zo heeft ook de gemeente dat nodig. Waar mensen samenkomen, zullen fouten gemaakt worden. Misverstanden, tekortschieten in liefde, onvolkomen leiderschap: het hoort bij onze gebrokenheid.

Als je terugkijkt naar wat je hebt meegemaakt, probeer het dan ook door de bril van genade te zien. Niet om verkeerd gedrag goed te praten, maar zodat je je hart bewaart voor verbittering. Dezelfde vergeving die jij nodig hebt, heeft de gemeente ook nodig.

De Heere Jezus gaf Zich voor Zijn gemeente, niet omdat zij volmaakt was, maar omdat de gemeente Zijn reiniging nodig had. Als wij ons van de gemeente afkeren, verliezen we ook iets van de rijkdom van Zijn liefdevolle trouw. Daarom is het goed om jezelf steeds weer af te vragen: kijk ik naar de gemeente zoals Christus naar haar kijkt?
Misschien ben je nu nog niet in staat om opnieuw deel te worden van een gemeenschap. Maar bewaar je hart voor verharding, en bid om een houding van vergeving, geduld en liefde.

Je bent niet vergeten. Je bent niet buitengesloten van Gods plan. Of je nu verwond bent of afgezonderd, God ziet jou. En in deze eindtijd werkt Hij vaak juist in het verborgene in het kleine, in de harten van hen die Hem verwachten.
De bruiloft van het Lam komt dichterbij. De roep klinkt: maak u gereed! Ook jij hoort daarbij. Houd je lamp brandend, houd je hart gericht op de Heere Jezus. En weet: er komt een dag waarop we allen samen zullen zijn zonder muren, zonder verdeeldheid, zonder pijn. Eén gemeente, één Lichaam, één Bruidegom.

Tot die dag mogen we zeggen: Maranatha. Ja, kom spoedig, Heere Jezus!

Joël Oosterhagen