Kritiek is nodig om wijzer te worden

'Wijs een spotter niet terecht, anders zal hij u haten. 

Wijs een wijze terecht, en hij zal u liefhebben'. 

Spreuken 9:8

'Niemand reageert op kritiek met 'Leuk joh dat je je mij dit zegt.' Het is menselijk om er moeite mee te hebben. Vermaning is echter nodig om wijs te worden. Dat is wat het boek Spreuken ons zo duidelijk leert. Maar wat zij we er vaak bang voor en wringen we ons in allerlei bochten om het te ontlopen...

Dat kunnen we doen op allerlei manieren. Je houdt bijvoorbeeld je mond dicht en komt niet voor je eigen mening uit. Dan ontloop je tenminste de kans op een negatieve reactie. Of je blijft bewust uit de buurt van mensen van wie je denkt dat ze iets op je aan te merken zouden kunnen hebben. Misschien voeg je je helemaal naar anderen, met die ene grote wens dat ze je aardig zullen vinden...

Kortom: je durft jezelf niet te zijn uit angst voor kritiek. Het gevaar is dan dat je in verwarring raakt over je eigen identiteit, over wie je eigenlijk bent. Het belangrijke advies van het hele boek Spreuken is: wees eerlijk en oprecht. Dus durf jezelf te zijn. En omarm advies en correctie. God gebruikt dat in ons leven.
Het grote doel van Spreuken is dat we wijs zullen worden. Dé manier om dat te worden is door vermaning aan te nemen. Meteen in het eerste hoofdstuk worden die twee woorden dan ook in één adem genoemd: 'De Spreuken van Salomo.. om bekend te worden met wijsheid en vermaning' (vers 1 en 2). 'Dwazen verachten wijsheid en vermaning' (vers 7).

Misschien zeg je nu: maar kritiek is iets anders dan vermaning en bestraffing. Inderdaad is er verschil, maar het ligt wel heel dicht bij elkaar. Vermaning is altijd bedoeld om ten goede te corrigeren. Kritiek kan echter ook afbrekend zijn als het niet met liefde gepaard gaat en een oprecht verlangen om de andere verder te helpen.

Sommige mensen kunnen door kritiek, ook als het in liefde is gegeven, dagenlang van slag zijn, slecht slapen of hoofdpijn en maagpijn krijgen. Wij moeten niet ongevoelig worden voor vermaning, maar wel leren het op de juiste manier te verwerken. 'Een wijze luistert naar vermaning, wie bestraffing in acht neemt, is schrander (Spreuken 13:1 en 15:5). Het is gereedschap in Gods hand om ons te vormen naar Zijn beeld.'

Bron: Els ter Welle - Zoeklicht nr. 7 2017