'Relatietherapie kan mooie, bijzondere en ontroerende resultaten opleveren...'

Judith Stoker is getrouwd met Jan Willem en is in het dagelijks leven gezinshuisouder van drie pleegkinderen met complexe gedragsproblematiek (leeftijd 10-16 jaar). Naast haar werk als gezinshuisouder heeft ze een eigen praktijk waar ze therapie geeft: Voltooid Verleden Tijd. Ze woont en werkt in Waddinxveen, Zuid Holland en leeft en werkt vanuit een christelijke levensovertuiging. Ze verleent hulp aan christenen en niet-christenen en heeft respect voor ieders levensovertuiging.

Ik stelde Judith een aantal vragen over haar praktijk en dan met name over de relatietherapie die ze geeft.

Je richt je in je praktijk op individuele hulpverlening en gezinstherapie maar ook op relatietherapie. Welke opleiding tot relatietherapie heb je gevolgd? 

Toen ik startte met mijn praktijk, nu ruim twee jaar geleden, had ik als basis mijn HBO-maatschappelijk werk diploma. Ik vond het fijn om na zoveel jaar niet naar school te zijn geweest mijn kennis weer wat op te frissen en ben toen de opleiding tot relatietherapie bij EFT (Emotionally Focused Therapy) Nederland. Daarna heb ik ook nog de training 'Houd Me Vast' gevolgd. Dat was één dag en daarbij heb ik de nodige bagage mee gekregen om het Houd Me Vast programma te kunnen aanbieden aan echtparen en groepen echtparen.

Omdat ik het werken met echtparen erg leuk vind en ik me daar verder in wil specialiseren, ben ik in september 2015 gestart met de vierjarige opleiding 'Ervaringsgerichte psychosociale hulpverlening en Gestalt gezinstherapie'. Bij deze opleiding ga je elke maand twee of drie dagen naar school en doe je thuis huiswerk en neem je deel aan een intervisiegroep.

Wat was voor jou aanleiding om deze opleiding te gaan doen?

In eerste instantie was het vooral om mijn kennis wat op te frissen, maar inmiddels doe ik het omdat ik het boeiend vind en ik het een uitdaging vind om stellen die vastlopen weer op weg te kunnen helpen.

Was dit altijd al een wens of idee van je om dit te doen?

Toen ik startte met de praktijk, twijfelde ik of ik echtparen wel zou kunnen. Met iemand alleen praten dat vond ik niet zo ingewikkeld, maar wat doe je als je twee mensen tegenover je hebt die dan ook nog samen ruzie hebben of problemen? Misschien is juist die onzekerheid wel een drijfveer geweest om te kiezen voor een opleiding in de relatietherapie. Ik wilde graag een kapstok krijgen zodat ik wist wat ik kon doen.

Hoe lang ben je al bezig met het geven van deze therapie en hoeveel echtparen heb je ongeveer al kunnen begeleiden?

Ik geef nu twee jaar relatietherapie. Ik heb niet precies bijgehouden hoeveel stellen ik heb gehad, maar het zijn er inmiddels al wel een heel aantal. Sommigen hebben aan een paar gesprekken genoeg gehad en anderen hebben intensievere therapie gevolgd. Er zijn ook een aantal stellen geweest die de Houd Me Vast cursus hebben gevolgd in mijn praktijk. Soms gaat het ook samen op, omdat ik het Houd Me Vast boek dan mee geef als 'huiswerk' tussen de gesprekken door.

Hoe ziet deze relatietherapie er ongeveer uit?

Ik start altijd met een kennismaking. Dan wil ik graag weten hoe mensen mij gevonden hebben, wat er speelt (globaal) en wat zij verwachten van de therapie. Willen ze het allebei, of is één van de partners min of meer onder druk mee gekomen? Het belangrijkste van de kennismaking vind ik dat er over en weer een 'klik' ontstaat. Goede hulpverlening gaat denk ik voor 80% over de relatie die je als hulpverlener en cliënt met elkaar hebt. Je gaat hele intieme in intense dingen met elkaar delen, en daar is vertrouwen voor nodig. Verder geef ik informatie over de therapie.

Als mensen na een kennismaking besluiten met mij in zee te gaan, volgt een uitgebreide intake. Aan de hand van een vragenformulier die beide partners ieder voor zich invullen, probeer ik een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de beide partners, hun achtergrond, de relatie, de problemen die er spelen, hoe het gezin eruit ziet en of er mensen in de omgeving zijn die wellicht steun kunnen bieden, enz.  Voor de intake trek ik in ieder geval twee, maar soms ook drie gesprekken uit. Het is voor mij niet alleen het verzamelen van informatie maar door met elkaar in gesprek te zijn en door daarbij te letten op hoe er bijvoorbeeld op elkaar gereageerd wordt, krijg ik nog heel veel extra informatie.

Na de intake schrijf ik een verslag met mijn bevindingen en doe ik een voorstel, geef ik een advies. Ik probeer dat zo concreet mogelijk te doen, omdat een duidelijk doel houvast geeft. Dit advies bespreek ik met het echtpaar en dan gaan we aan de slag. Meestal heb ik 1x per twee weken een gesprek met het echtpaar. In de eerste gesprekken gaat het vooral om het in kaart brengen van het negatieve patroon waarin het stel verzeild is geraakt. Ergens onderweg zijn partners elkaar kwijt geraakt. Voelen ze elkaar niet (meer) aan en weten ze ook niet meer van elkaar welke behoeften en angsten er spelen. Soms zijn er ernstige kwetsuren opgelopen in de relatie. Denk bijvoorbeeld aan overspel, maar ook verslaving of geweld kan voorkomen. In deze fase is het heel belangrijk dat partners weer oog krijgen voor hun eigen behoeften, maar ook pijn en angsten, en die van de ander. Weer leren luisteren naar elkaar, moeilijke dingen naar elkaar durven uitspreken. In de tweede fase ga je vooral aan de slag met opnieuw verbinding met elkaar maken. Dat kan moeilijk zijn als je eerder in je relatie gekwetst bent, of als het vertrouwen geschaad is. Het onderwerp 'vergeven' komt aan bod. Vergeven is een hele opgave en vraagt veel van beide partners. Als therapeut ben je in deze fase vooral bezig om te zorgen dat partners elkaar weer bereiken, dat ze horen wat de ander zegt, en dat ze bij zichzelf stil kunnen staan hoe dat voor hen is om dat te horen.

Partners krijgen handreikingen hoe ze op een nieuwe manier met elkaar kunnen communiceren, hoe ze dichter bij elkaar kunnen komen, dichter bij elkaars gevoel, waardoor ze elkaar weer beter gaan begrijpen. Je zou kunnen zeggen: De negatieve spiraal wordt doorbroken en heel voorzichtig komt er een opwaartse lijn voor in de plaats. Het gaat met vallen en opstaan want patronen zitten vaak diep en komen soms zomaar weer tevoorschijn bij stress of onverwachte gebeurtenissen.

In de laatste fase van de therapie ga je vooral aan de slag om het positieve patroon te verdiepen en leer je de partners wat ze kunnen doen als er een terugval is, of als het weer even moeizaam gaat. Ik vind het zelf erg mooi om de therapie af te sluiten door het voorlezen van een brief die ieder (ook ik als therapeut) schrijft over het proces waar we doorheen zijn gegaan. Terugblikken en vooruit kijken.

Wat is het grote voordeel van de EFT therapie boven andere vormen van relatietherapie?

Het hele mooie van EFT is dat het veel verder gaat dan alleen communicatie. Er wordt ingezoomd op de behoeften en de angsten die ieder mens heeft. Er is veel aandacht voor hechting. Hechting is belangrijk in relaties, maar vaak zie je dat er in de kindertijd al schade is ontstaan in hechtingspatronen. Dat werkt door als je als volwassene relaties aan gaat.

Vanuit welke visie werkt EFT?

EFT werkt vanuit het idee dat ieder mens behoefte heeft aan verbinding en dat emoties, behoeften en angsten hierbij een grote rol spelen. Het richt zich op verbinding met elkaar en op het begrijpen van emoties, maar ook van hoe relaties werken.

Is deze therapie in principe voor elk echtpaar geschikt?

Als er sprake is van geweld (fysiek, verbaal of seksueel) is EFT niet geschikt. Eerst zal het geweld moeten stoppen en er een veilige situatie moeten zijn voor dat met EFT gestart kan worden. Verder is EFT eigenlijk voor ieder echtpaar geschikt. Ook als er sprake is van psychische problemen.

Is je eigen huwelijk door deze cursus veranderd? Zo ja, in welk opzicht?

Door me te verdiepen in EFT, en ook de studie die ik nu volg, ben ik me meer bewust geworden van mijn eigen behoeften en angsten. Dus ook binnen mijn relatie. Ik begrijp nu beter hoe sommige dingen werken en trek veel minder snel conclusies die negatief zijn. Ik was snel geneigd te denken: Ben ik wel leuk genoeg, ligt het aan mij, enz., maar door EFT ben ik gaan zien dat een relatie eigenlijk een dans is. Soms sta je op elkaars tenen, dat kan pijnlijk zijn, maar als je goed naar de muziek luistert en dicht bij elkaar blijft wordt de dans steeds meer synchroon!

Wat wil je zelf graag nog delen over je praktijk?

Mijn praktijk heet: 'Voltooid Verleden Tijd'. Het is mijn wens dat echtparen, maar ook individuen die bij mij komen, iets kunnen afsluiten en vrij de toekomst in kunnen gaan! Er ligt ontzettend veel druk op relaties in deze tijd en het lijkt soms makkelijker om op te geven en uit elkaar te gaan. Toch heb ik gezien dat therapie hele mooie, bijzondere en ontroerende resultaten kan hebben. Ik ben wat dat betreft echt heel hoopvol en ik ben dankbaar dat ik mijn steentje mag bijdragen in relaties die moeizaam zijn geworden!

Wil je meer weten dan kun je op de website van Judith meer informatie vinden: www.voltooidverledentijd.eu