Vrouwenlevens in de tijd van de Bijbel

Zelfs met een wasmachine en een stofzuiger willen huisvrouwen nog wel eens flink mopperen op hun dagelijks terugkerende taak. Toen ik hier de laatste week over nadacht kwam ik er eerlijk gezegd achter dat ik mijzelf hier ook wel eens schuldig aan maak. Het onderstaande boek kan een bemoediging zijn....

Wie het boek ‘Vrouwen in de tijd van de Bijbel’ leest, valt van de ene verbazing in de andere. Drie uur nodig om één broodje te bakken? En dan ook nog spinnen, weven, hoeden, wieden, zorgen en koken?

Het is een prachtig uitgevoerd boek vol foto’s, dat je uitnodigt om het land van de Bijbel binnen te stappen en een ogenblik stil te staan bij het leven van de vrouw in die tijd. Hoewel, die tijd is niet eenduidig, het Oude en Nieuwe Testament omspannen namelijk duizenden jaren.

'Er zijn veel verschillen in het leven van de oudtestamentische en nieuwtestamentische vrouw’, vertelt schrijfster Miriam Feinberg Vamosh. 'Dat komt doordat wetten en gewoonten veranderden in een tijdsspanne van zo’n drieduizend jaar. Bovendien waren er geografische verschillen en maakte het uit of men in de stad woonde of nomade was. Vooral in het Oude Testament, toen steden gesticht werden, veranderde het leven voor vrouwen behoorlijk als ze in de stad gingen wonen. Verder maakte het een groot verschil of een vrouw rijk was of arm, in welke tijd ze ook leefde. Toch zijn er veel overeenkomsten tussen vrouwenlevens in zowel het Oude als Nieuwe Testament. Je ziet dat sommige gewoonten en gebruiken nog steeds bestaan in traditionele samenlevingen. Dat maakte het onderzoek doen ook zo leuk.'

Het is een boek dat plezierig leest. Wat deed een vrouw zoal op één dag? ‘En zij staat op als het nog nacht is, en geeft haar spijze, en haar dienstmaagden het bescheiden deel.’ (Spreuken 31:15)

Uit veel Bijbelteksten blijkt dat vrouwen hard werkten, zowel op het land als in huis. Uren bukken op het land of hurken voor de kookpotten zorgden voor vergroeiingen aan de rug en slijtage van de enkelgewrichten. Ontstekingen aan de nek ontstonden door het dragen van zware lasten op het hoofd. Dat blijkt uit opgegraven beenderen.

Het bakken van het dagelijks brood nam drie tot vier uur in beslag. Eerst moesten graankorrels worden gemalen, met een molensteen die met de hand bediend werd. Dit stond bekend als een heel nederig werk. Daarna kwam het kneden, rijzen en bakken nog.

Het werk op de akkers moest ook gedaan worden, in het algemeen door mannen, maar ook door slavinnen en straatarme vrouwen. Ruth is weduwe en leest aren op de akker. Meisjes werden al heel vroeg als herderin aangesteld. Groenten en fruit werden verbouwd en verhandeld op de markten. Dat deden vrouwen ook.

Naast het zorgen voor man en kinderen en eten koken, water halen en kleding wassen, ging de tijd die nog over was op aan het spinnen en weven van stoffen voor kleding en huishoudelijke artikelen. Weven en spinnen waren niet met maatschappelijke klasse of sociale status verbonden. Vrouwen van hoog tot laag hielden zich ermee bezig.

Het boek toont foto’s van al die activiteiten en gebruiksvoorwerpen die daarvoor nodig waren.

De auteur behandelt aan het eind van elk hoofdstuk het leven van een Bijbelse vrouw dat goed bij het onderwerp past.